Çerkes Cemil Efe(Butba Cemil Kocaefe)
1881 Köyceğiz Özbaşı doğumlu olup Abhazyanın Dal bölgesinden çıkan Butba sülalesinden Ali ağanın oğludur. Anne tarafı Kabıphadır. Osmanlı ordusunda görevlerde bulunmuş (2.Abdülhamit’in Selanik’te sürgünde muhafız kıtalığı, 1dünya savaşında galiçya cephesi) olup kurtuluş savaşı zamanında Köyceğiz de kuvay-i milliye hareketine katılıp kendi kızanları ile birlikte Demirci Mehmet efenin öncülüğündeki aydın cephesinde görev yapmış, Konya isyanın bastırmasına katılmıştır. Savaştan sonra ölünceye kadar Döğüşbelen de yaşamış 1957 yılında vefat etmiştir.
Cemil efe ile ilgili Yazılar
KARAÇULHA'DAN ALİ ONBAŞI – ALİ ERDOĞAN
15 mayıs 1919 da Yunanlıların İzmir’e çıkıp ardından Aydın’a gelmesiyle Aydın yöresindeki efeler bir araya gelip örgütlenmişler düşmanın ilerleyişini durdurmuşlardır. Bu efeler Yörük ali efe, Demirci efe ve Çerkez cemil efedir. Köyceğiz Döğüşbelen’li olan Çerkez Cemil efe Yunanlılara karşı sivillerden 800 kişilik milis ordusu oluşturmuş bunun için cezaevindeki vatansever güvenilir mahkumları da yanına almıştır.
ALİ CEZAEVİNDEN ÇIKIP YUNANLILAR İLE SAVAŞMIŞTIR
Bunlardan biride Muğla cezaevinde çıkarılan Ali’dir. Ali uzun süre Cemil Efenin oluşturduğu milis ordusunda bulunmuş, Aydın, Nazilli, Çine , Menderes çayı bölgelerinde Yunanlıların ilerleyişini durdurmuşlardır. Yunanlı komutanlar ilk önce efeleri çok ciddiye almamışlar bunların çoğu hapis ve kanun kaçağı bunları biz kısa sürede kendi yanımıza çekeriz. Kalanları da darmadağın ederiz diye düşünerek planlarını uygulamaya koymuşlar.
Ali bu olayı şöyle anlatmıştır. Bir grup yerli rum yanında getirdiği hediyeler ile Cemil efenin yanına geldiler hediyeleri takdim ettikten sonra bozuk Türkçesi ile yunanlı komutanımızın selamı var sizinle görüşmek, tanışmak istiyor dedi.
Cemil efe yerli rum’a ziyaretten memnuniyetini belirtip bir süre sohbet etti. Cemil efe sohbet ederken çaktırmadan sorduğu sorular ile yerli rum’dan stratejik bilgiler elde etmiş onların moral ve motivasyonunu da kontrol etmiştir ve sonra
-Komutanınıza selam söyleyin, hediyeler için teşekkür ediyorum, yarın öğleye doğru karargahınıza geleceğim. Güzel hazırlık yapsın yiyelim içelim daha sonra biraz da atıcılık yarışması yapalım. Ben avcılığı ve atıcılığı severim ..! dedi.
Yerli rum ise
-Tamam yarın bekliyoruz. Komutanımız da iyi atıcıdır bu ziyaretinizden çok memnun kalacak..! dedi ve oradan ayrılıp hızlı adımlar ile uzaklaştı.
Cemil efe hemen tüm milisleri topladı geniş bir halka yapıp onlara şöyle seslendi;
-Arkadaşlar Yunanlıların karargahının tüm bilgilerini aldım..!
-Bu şerefsizlere ziyaret için yarını bekleyemiyeceğim..!
-Akşam 150 arkadaşınız ile baskına gideceğiz burada kalanlar dikkatli olun eğer biz geri dönemezsek haklarınızı helal edin. kendinize mukayet olun dedi.
Cemil efe ve 150 milis o akşam Yunanlıların karargahına baskına gittik. Akşam geç vakit karargaha vardığımızda onları eğlence yaparken bulduk aralarında yerli Rumlardan oluşan kadın ve erkekler vardı. Yaktıkları ateşin başında bazıları sohbet ediyor bazıları da eğleniyorlardı. 150 milis ile yaptığımız baskında onların çoğunu öldürdük. bir kısmı da karanlıktan yararlanarak kaçtı. Bizden ise bir arkadaşımız kör kurşunla şehit oldu. Karargahtan pek çok silah ve mühimmat aldık kalanları da imha ettik. Ertesi gün baskından dönerken Cemil efenin keyfi yerinde idi yanındaki milislere dönerek
-Arkadaşlar ziyaretimizi yaptık sözümüzde de durduk. Sadece biraz sabırsız davranıp akşamdan gelmişiz diyerek espri yaptı.
Ali; Aydın nazilli Çine yöresinde tüm düşmanlar yurdumuzdan atılıncaya kadar Yunanlılar ile savaşmıştır. Cemil efe Ali ve bir grup milis ile birlikte ayrıca Köyceğiz Gökova yöresinde eşkiyalık yapan Arnavut Yahya çetesini çökertmiştir. Ali 1923 Yılında Karaçulha’ya dönmüş 1934'de soyadı kanunundan sonra ERDOĞAN soy ismini almış Karaçulha’da 17 yıl muhtarlık yapmıştır. Muhtarlığı döneminde pek çok hizmetlerin yapılmasını sağlamıştır.
https://www.facebook.com/240660572795656/photos/a.240668539461526.1073741828.240660572795656/468025890059122/?type=3&theater
Günür Karaağaç’ın Köyceğiz Adlı Kitabından Kurtuluş Şavaşında Köyceğiz
1.Dünya Şavaşı sonrasında Kuva-i Milliye Hareketleri başladı. Köyceğiz yöresinde Çerkes Cemil Efe ve kızanları ayrıca Necmeddin Aydınalay ve sayısızca yiğit insan mücadeleye katıldı.
Köyceğiz’li Kuva-i Milliyeciler, yörede bir zamanlar jandarmalık yapmış olan padişah taraflısı Arnavut Yahya, Ödemişli Ahmet gibi hainlerin kurduğu güçlerle uğraşmak zorunda kalmışlardır. Fakat ne yazık ki bu vatansızlar her çarpışmada birkaç vatanseverimizi öldürdüler. Bunun üzerine Köyceğizli Kuva-i Milliyeciler, Demirci Mehmet Efenin yanında bulunan Döğüşbelen köyünden Çerkes Cemil Efeden yardım istediler. Cemil Efe Köyceğiz’e gelerek Arnavut Yahya’nın emrindeki vatansızları yok etmeyi başardı.
Günür Karaağaç’ın Köyceğiz Adlı Kitabından Milli Mücadele Sonrasında Köyceğizde Siyasal Yaşam
9 Eylül1923 tarihinde Halk fıkrasının Mustafa Kemal Paşa tarafından kurulmasının hemen ardından 20 kasım 1923 tarihinde Ankara çıkışlı resmi yazıda Anadolu ve Rumeli müdafa-yı hukuk cemiyeti idare heyetinin aynen halk fıkrasında da görev yapacağı bildirildi. Bu yazı üzerine Köyceğiz deki müdafa-yı hukuk cemiyeti üyeleri halk fıkrasının Köyceğizdeki kurucu ve üyeleri oldular. Chp nin Köyceğizde ki kurucuları arasında şu kişiler vardı:
Tavaslıoğlu Hacı Osman Efendi
Tahir Ağaoğlu Osman Ağa
Tevfik Bey (Baykent)
Selahi Bey (Gültekin)
Hamdi İlhan
Şükrü İlhan
Sabri Başoğlu
Ahmet Tevfikefendi
Arnavut Hamit Ağa
Giritli Ali Rıza Efendi
Ethem Efendi
Çerkes Cemil Efe
Yaşayanların Ağzından Kurtuluş Şavaşı
Mehmet Halilbeyoğlu (Yangılı) : (1900-1993)
O zaman yirmi yaşındaydım. Demirci Mehmet Efe, Tavaslı İsmail, Çerkez Cemil Efe'ler bir cephe tuttular.
Onun gibi pısırık insanlarda vardı. Biride Köyceğiz’de idi. Arnavut Yahya, gene Arnavut kökenli biri daha vardı. Abdurrahman bey (Yüzbaşı). Bu zat, Yahya’yı desteklediğinden memlekette çok hayâsızlıklar çıktı. Ayrıca birkaç kişi daha askerden kaçıp hainlerle bir olunca Kuva-i Milliye Reisi Demirci Mehmet Efe, Döğüşbelen’li Cemil Efe ve Fethiye’den Karaçulhalı Ali Onbaşı, Yahya’yı yakaladılar ve Zeytinalan’ında öldürdüler. Ödemişli Ahme’ide ortacada tutup cezalandırdılar. (1991 yılında alındı bu bilgiler)
Kazım Gök : (1911-1993)
Yunanlılara karşı savaştı. Köyceğiz’de Cemil Efe, Cemal çavuş, Salih Çavuş … katıldılar.
Adem erdoğan: (1977)
Dedem Ali onbaşı eşkiyanın eline düşer . Kız kaçırma olayından Ali onbaşının başı belaya girer . Çerkes Cemil efe dedemi kurtarır . Bu yüzden oğullarından birinin adını Cemil koyar ( Cemil erdoğan fethiyede serbest komisyoncu)
Mehmet özer: 1940)
Albay Kazım Kap , Enver paşanın yaveriymiş . Sarıkamış harekatından sonra Çerkez Cemil efe ile Kazım kap arasında iletişim kurulur . Konyada çıkan Konya Mehmet delibaş isyanının bastırılmasında onu görevlendirir . Elinde bulunan kılıçlarından birini Cemil efeye vererek : Bu kılıç Şeh Şamilin kılıçlarından birisidir . Bunu sana emanet olarak veriyorum der . Bu görev sonrası Cemil efe köyceğiz yöresinde asker kaçaklarını yakalamak Heyeti Nasihhaılarla mücadele etmek Çine cephesinde savaşan birliklere yiyecek ve içecek sağlamaktı . Onun bu başarısı tarihe geçeçek önemdedir.,
Cemil efe ölümü sırasında eşine; ''Kazım kaptan aldığı kılıcın emanet olduğunu ve günü geldiğinde verileceğini söyledi'' Efenin ölümünden kısa bir süre sonra Kazımn kap döğüşbelen köyüne gelerek söz konusu kılıcı efenin eşinden aldı'' dedi.
Şükrü gökpınar: (1926)
Çerkes Cemil efe Cumhuriyet halk partisi Köyceğiz ilçe teşkilatının kurucularındandır . Çerkes Cemil efe ilk zamanlar efe kıyafeti ile gezerdi halkla ilişkileri iyi idi, sohbetlerde bulunurdu. Uzun boylu gösterişli birisiydi . Ata biner ve nargile içerdi . O iyi bir okuyucuydu . Sürekli ulus gazetesi okurdu . Onun okumaya sevgisinden herkes etkilendiğini günümüze taşıdı . Çerkes Cemil efe yi dönemin içişleri bakanı Namık gedik köye gelerek ziyaretinde bulundu elini öptü . Efe ona; Ben bu ülkenin kurtuluşunda görev aldım sizleri buralara gelip ziyaretinizden ötürü kutluyorum . İstanbul eski valilerinden Fahrettin Kerim Gökay ın davetleri üzerine istanbula giderdi Cumhuriyetçi köylü millet partisi başkanı Ahmet tahtakılıçla görüşürdü . Yine Meraşel Fevzi çakmak'ı görmeye gittiğini onunla birlikte fotoğraflarının olduğunu biliyoruz . Kazım kap bugün beşiktaş kulübü genel sekreteri cengiz kapın babasıdır '' dedi
Faik şen
Çerkes Cemil Efe iri yarı birisi idi. Halk onu severdi. Domino oynardı. Çizmeli idi. Atla gezerdi. Başında süslü tülbent sarık vardı ölünceye kadar böyle gezdi. Çarşıya pek az çıkardı.
Çandır, Alirıza Varol: Çakal Molla yunanın önünde duranlardandır. Aydının köprü başını Çakıcı efe ile birlikte tutmuş ve onlara karşı koymuştu. Çerkes Cemil Efe Aydın köprüsüne bayrağı dikti ve yunanı geçirmedi dedi.
Salih Karataban (Salih çavuş, Salih efe) (1890-1942):
16 mayıs 1919 da muğlada menteşeliler müdafayı vatan cemiyeti kurulur. Siyasal ve sosyal yapısını oluşturan bu cemiyet 19 mayıs 1919 da yerel milis kuvvetleri ile bir disiplin altında birleşme ve bu kuvvetleri cemiyete bağlama kararı alır. Bu karar gereğince Muğlanın önde gelen efe ve zeybeklerinin katılımıyla Muğla Serden Geçtiler müfrezesi kurulur. Bu müfrezenin kurulduğu günlerde Karabörtlenden Köyceğize kadar milis yönetimi Çerkez Cemil Efeye geçer.
Kuvayı İnzibaticiler içinde en azgın olanı Arnavut Yahya'dır. İnzibat komutanı Abdurrahman bey'de Yahya'yı korumakta, hatta gizliden gizliye desteklemektedir. Köyceğiz Kuvayı Miliye Komitesi, Demirci Efenin Köyceğiz Milisler sorumlusu Çerkez Cemil Efe'den destek ister. Göl yöresi Çerkez muhtar Yakup Ağa, Çerkez Cemal Çavuş, Çerkez Rıza Bey, Kuvayı Milliye Milis Başları Salih Efe (Salih Karataban), Çakallık (Dalaman) Karakol komutanı Baş Çavuş Tahir Tosun tarafından Kuvayi milliye sorumluluk zinciri içinde güven altına alınır. Arnavut Yahya ve Damat Feritçiler işbirlikçileri ortadan kaldırılır.
(Dr salih karataban kaynak kişi)
Çerkez cemil efe nin ailesi İnegölden Köyceğize yerleşmişlerdir.
15 mayıs 1919 da yunanlılar izmire çıkınca anadolunun her yanında işgale karşı tepkiler arttı ve bu isyan yerini yerel örgütlenmelere bıraktı 16 mayıs 1919 da menteşeliler müdafaai vatan cemiyeti kuruldu. Ardından Muğla Serden Geçtiler müfrezesi teşkilatlandı o sırada Köyceğiz ve Gökova arasının yönetimi Çerkez Cemil Efeye bırakıldı. Salih karataban çavuşa ise Yüksekkum ve göl kıyılarında ki yönetimden birinci derecede sorumlu oldu. Kuvayi milliyenin Köyceğiz komitesi oluşturulur Tavaslı hacı osman efendi, Tahir ağaoğlu osman ağa, Tevfik baykent, Selahi bey (gültekin), Hamdi ilhan, Şükrü ilhan, Sabri başoğlu, Ahmet tevfik efendi, Arnavut hamit ağa, Ali rıza efendi, Ethem efendi, Milis kuvvetlerinin denetimi ve kontrolü Çerkez Cemil efe ile Salih efeye bırakıldı.
Muğla devrim gazetesi 3. Akyaka Uluslar arası Edebiyat Günleri Sona Erdi adlı yazıdan
http://www.mugladevrim.com.tr/index.php?option=com_content&view=article&id=403:3-akyaka-uluslar-aras-edebiyat-guenleri-sona-erdi
Muğla’nın Kafkas kimliği önce Köyceğiz’in Döğüşbelen’ine yerleşen Kafkas göçmenleriyle oluşur. Çerkez Cemil Efe Milli Mücadeleye kendi kuvvacı kimliğiyle Köyceğiz’i hazırlar
http://www.gazilerdergisi.com/site/arsivicerik/147.htm yazısı
Bu Zeybeklerin yanına Yedek Subaylarında verilmesi sonucu ortaya çıkan birliğe Muğla Serdengeçtiler Müfrezesi adını verdiler. Bu birlik kurulduğu Günlerde şu Efeler vardı.
1- Göktepe - Belenge- Dürüngüme yaylasında: Dillik Efe
2- Marçalıdağları - Milas Ovası dolayında: Gilim Efe
3- Yatağan Dolayında: Yatağanlı Şeyh Mehmet Efe, Abiköylü Kasralıoğlu
4- Gökova-Ula dolayında: Gemitoğlu Şükrü Efe, Hacı Badıoğlu Mehmet Çavuş
5- Karaböğürtlen - Köyceğiz arasında: Döğüşbelenli Cemil Efe
6- Fethiye Ovasında: Bagilarlı Alaman Efe
7- Marmariste: Dayım Halil Oğlu ve Koca Mustafanın Oğlu
8- Datça da: Allahbilmez, Reşadiyeli Ahmet Çavuş, Bursalı Ahmet Efe vardı.
Kara Kekik (dedem ve ninem)
http://www.edebiyatdefteri.com/yazioku.asp?id=59539
Dedem çevresi tarafından sayılıp sevilen, daima güçsüzün yanında olan, zorbaların korktuğu, lafı sözü dinlenen bir efsaneymiş… en yakın arkadaşları Saraç Mehmet Efe, Süleyman Dağdelen, Dağdelen Ahmet Efe, Çerkes Cemil Efe imiş, hem silah arkadaşları hem gönül dostları
30 Ağustos Zafer Bayramı ve Çerkesler . Mehmet Gülün yazısı
http://www.kafkasdiasporasi.com/yazar.asp?yaziID=2780
DIRENIS ÇAGRISINA KOSAN ÇERKESLERDirenis için cagrida bulunan Rauf Bey, Bekir Sami Bey ve Ethem Bey gibi bu çagriya uyarak derhal cepheye kosan veya kendi bölgelerinde müfrezeler olusturup, ülkenin müdafaasina katkida bulunan, asagida isimleri kayitli olan müfreze kumandanlari da çagiranlar gibi Çerkestirler
Bahriye Binbasi Aziz Bey
Bandirmali Halit Bey
Eski Subay ve Gerillaci Sarı Efe Edip Bey
Emekli Yüzbasi Tevfik Bey
Teselya Yenisehirli Hafiz Hüseyin Bey
Sindirgi'da Kaymakam Tevfik Bey
Inegöl Abaza Müfrezesi Komutani Izzet Bey
Gönen Kaymakami Esat Bey
Eskisehir'den Yetim Ibrahim Bey
Mugla'dan Çerkes Cemal Bey
Karacabey'den Sefer Bey
Dagistanli Cemal Bey(Sonradan Gökbayrak Taburu Komutanligina atandi)
Manyas'tan Tagig Sevket Bey
Karamürsel'den Çerkes Cemil Bey
Köycegiz'den Çerkes Cemil Bey
Karamürsel'den Tsey Davut Bey
Balikesir'den Yusuf Ziya Bey
Manyas'tan Yusuf Bey
Bursa'dan Refik BeyInegöl'den Kazim Beyhttp://www.derinport.in/turk-osmanli-ansiklopedisi-94/askeri-imamlar-94104
Köyceğiz: Tavaslıoğlu Hacı Osman, Tahirağaoğlu Osman Ağa, Tevfık Bey, Müftü Ali Rıza Efendi, Şükrü İlhan, Hamdi İlhan, Cemil Efe, Ethem, Selahi ve Tevfık144
http://www.turkiyat.selcuk.edu.tr/pdfdergi/s27/17temel.pdf
Muğla’daki jandarma kuvvetlerinin bölgedeki çetelere karşı kayıtsız kaldığı ve bu nedenleAsayişsizliğin önlenemediği, Yatağan ve Milas bölgesinde faaliyet gösteren Mıstık ve Şeyh Mehmet çetelerinin cepheye sevk edilebilmeleri için Kuvâ-yı Milliye reislerinden Bozüyüklü Hacı Süleyman, Demirci Mehmet Efe ve Milli Süvari Müfrezesi Kumandanı Çerkez Cemil Efendi’nin girişimde bulundukları, cepheye katılmamakta direnen Mıstık Çetesi’nin Cezalandırılması için Umum Kuvâ-yı Milliye Kumandanı Demirci Mehmet Efe’den izin İstendiği belirtilmiş, sonunda da çetenin ya cepheye sevk edilmesi ya da imha edilmesi Gerektiği bildirilmiştir17.
http://www.belgeler.com/blg/tip/koycegiz-sosyal-siyasal-ve-ekonomik-yapisi-1923-1960-the-social-political-and-economic-aspects-of-koycegiz-1923-1960
46 Bu bilgi 8.2.1990 tarihinde Mehmet Halilbeyoğlu ile yapılan görüşmede elde edilmiştir. Uykucu, a.g.e., s.207. Ünal Türkeş,a.g.e. s.279’da aynı olayı şöyle açıklar: Komite işi önce iç çekişmelerden ele alır. Arnavut Yahya ve Ödemişli Ahmet adlarındaki iki Osmanlı Jandarmasının yörede sürdürdükleri Kuvayı İnzibatiyeci, yani, Damat Feritçi propagandalar tedbir geciktikçe büyüme belirtileri göstermektedir. Nitekim Çayan köylü Efe de yerli işbirlikçi olarak bu iki olumsuz kişiye katılmış köylere uzanan etki alanı genişlemeye başlamıştır.Kuvayı İnzibatiyeciler içinde en azgın Arnavut Yahyadır. Onu hile ile tuzağa düşürmekten başka çare yoktur. Yoksa kendisi de Arnavut olan Köyceğiz Jandarma Komutanı Piyade Üsteğmen Abdurrahman Bey Yahya'yı korumağa devam edecek, hatta onu gizliden destekliyerek iç huzurun daha bozulmasına neden olacaktır.Köyceğiz Kuvayı Millîyesinin işin çözümüne bulduğu formül şöyledir:Halen Demirci nezdinde bulunan Köyceğiz Milis Güçleri Komutanı Çerkez Cemil Efenin Nazilliden kaçtığı yalanı uydurulacaktır. Cemil Efe Köyceğiz yönüne geledursun, Göl yöresi de Çerkezler Muhtarı Yakup Ağa, Çerkez Cemal Çavuş, Çerkez Rıza Bey, Müzaharet Süvarisi, Yangılı Mehmet Efendi, Kuvayı Millîye Çete başları Salih Karataban ve Yerkesikli Aşçı Şerif ile Çakallık Karakolu Komutanı Köyceğizli Başçavuş Tahir Tosun tarafından tek tek ve Kuvayı Millîye Başkanlığına uzayan müteselsil sorumluluk zinciri halinde güvenlik altına alınacaktır.Tuzak iyi hazırlanmıştır. Haberi duyan Yahya ve çevresi atıp tutmağa başlar. «Bize mazbata yapanların, Nazilliye şikayet edenlerin, üstümüze gelecek Kuvayı Millîyecilerin kanlarını sinkaf edeceğiz» yollu açık ve edep dışı tehditlere kadar ileri varırlar. Birgün Köyceğiz Meydanında etrafına topladığı «avanesine» «korkak Cemil firar etmiş, şimdi gelsin bakalım, Yahya kimmiş göstereyim, Padişaha karşı gelmek neymiş bildireyim» derken, ulu çınarlar arasında Çerkez Cemil Efe'nin kahraman görüntüsü belirir. Bu perde, uygulanan planın son devresidir. Artık Yahya ve etrafı Kuvayı Millîyenin sıkı kerpeteni arasındadır. Onların öldürülüp fesat tohumlarının tarladan toplanması, Köyceğiz'in ileriye uzanan yolunda büyük ferahlık yaratır
http://hakkindabilgial.com/tarih/kurtulus-savasi/11315-kurtulus-savasinda-mugla.html
Merkez Teşkilâtlanması
Merkez teşkilâtlanmasını takibeden günlerde hemen bütün kazalarda ve nahiyelerde Kuva-yı Milliye teşkilâtları kuruldu. Bu teşkilâtların önde gelen kişileri şunlardı: Hasan (Zengin) Bey, Mütfü Yusuf Ziya (Bilgivar) Efendi, Resulzâde Hacı Halil (Eskitürk) Efendi (Bodrum); Tuhfezâde Fehmi Bey, Ömer Ihsan Bey (Datça); Çeşmeli Osman Bey, Kamil (Sıkman) Bey, Salih Zeki (Pekin) Bey, Dr. Vasfi Bey, Hilmi (Döğerli) Bey, Kara Çulhalı Osman Ağa, Süleyman (Harmandar) Bey (Fethiye); Tavaslıoğlu Hacı Osman Efendi, Tahirağaoğlu Osman Ağa, Ethem Efendi, Çerkez Cemil Efe (Köyceğiz); Binbaşı Erip Bey (Marmaris ); Halil İbrahim Efendi, Feyzullah Ağa, Osman Zeki (Özer) Bey, Müftü Hayati Bey, Bahaddin Ağa, Balcızâde Hüseyin Efendi (Ula); Fehmi Ağa, İbrahim (Abdioğlu) Efendi, Nebiköylü Şeyh Mehmed Efe (Yatağan); Ömer Ağa, Eğrioğlu Ali Çavuş (Yerkesik).
